ژئوشیمی اکتشافی
درس ژئوشیمی از دروسی است که به رفتار عنصرها در تشکیل کانیها می پردازد
این علم با توزیع و مهاجرت(Mobility) و تعیین فراوانی نسبی و مطلق عناصر و انواع اتمها ( ایزوتوپها ) و عناصر شیمیایی و مطالعه توزیع و مهاجرت هر یک از عناصر در بخشهای مختلف زمین ) اتمسفر ، هیدروسفر ، پوسته و غیره ) و همچنین در کانیها و سنگها به منظور کشف اصول اداره کننده این توزیع و مهاجرت در درون زمین و در ابعاد زمان و مکان سرو کار دارد.
علم ژئوشیمی عمدتا در طی قرن اخیر توسعه یافته است. با این وجود ، واژه ژئوشیمی نیز برای اولین بار توسط شیمیدان سوئیسی به نام شون بین کاشف اوزون، در سال 1838 معرفی گردید ژئوشیمى ، تنها قوانین پخش و مهاجرت عنصرهاى شیمیایى را در زمین بررسى نمى‌کند، بلکه در شرایط زمین شناسى ویژه برخى نواحى به پژوهش آنها مى‌پردازد. مثلا در قفقاز یا اورال ، راه اکتشاف کانه‌هاى مفید را پیدا مى‌کند. بدین ترتیب بنیانهاى نظرى زمین شیمى نوین بیش از پیش با مسایل عملى یکى مى‌شوند. بنابراین اصول کلى دانش مزبور سعى دارد تعیین کند که در کجا قادر خواهیم بود تا با یک عنصر شیمیایى نامعینى برخورد کنیم، کجا و در چه شرایطی. به عنوان مثال ، مى‌توان یک تمرکز وانادیم یا ولفرام را یافت و چه فلزهایى مانند باریم و پتاسیم در همجوارى «پیشدستى» مى‌کنند و غالبا چه فلزهاى دیگرى مانند تلور یا تانتال دورى مى‌جویند.
هدف زمین شیمى امروزى ، بررسى قوانین اشتراک
عنصرها و کانه‌هایى است که در بخشهاى گوناگون پوسته در معرض فشارها و دماهاى
بینهایت متغییر زمین قرار دارند. برخى عنصرهاى شیمیایی(اسکاندیم ، هافنیم) نمى‌توانند
متراکم شوند و همچنان پراکنده‌اند، بطورى که در سنگها بیش از یکصد میلیونیم درصد
آن یافت نمى‌شوند. این گونه عنصرها ، که مى‌توان آنها را عنصرهاى بى‌نهایت پراکنده
توصیف کرد، تاکنون استخراج نشده‌اند، تا ارزش عملى‌شان ظاهر گردد. در حال حاضر به
نظر مى‌رسد در یک متر مکعب گونه‌اى کانى ، با بکار بردن روشهاى تجزیه‌اى بى‌اندازه
دقیق همگى عنصرهاى رده‌بندى دوره‌اى را بتوان پیدا کرد.
نباید فراموش کرد که روشهاى تازه در سرنوشت دانش نقش بسیار موثرترى از فرضیه‌هاى
تازه دارند. عنصرهاى دیگر (سرب و آهن) ، برخلاف عنصرهاى بینهایت پراکنده ، در
جابجایى‌هاى دائمى خود ، وقفه‌هاى متناوب دارند و در این دوره‌ها در ترکیبهایى که
از خود مى‌سازند، بدون اشکال متراکم مى‌گردند و مدتها در آن محفوظ مى‌مانند. اینک
بدون توجه به تغییرات بهم پیچیده پوسته زمین در طى سرگذشت آن ، عنصرهاى مزبور به
صورت تراکمهایى باقیمانده‌اند و توده‌هاى مهمى را گرد آورده‌اند که براى استخراج
صنعتى آماده‌اند.
در ادامه مطلب به بررسی ژئوشیمیایی در پوسته گوشته و هسته ی زمین می پردازیم
پوسته زمین
پوسته زمین ، ضخامتی از زمین است که از سطح شروع می‌شود و تا ناپیوستگی موهو ادامه می‌یابد.
ترکیبات شیمیایی پوسته زمین : ترکیب میانگین پوسته در اصل همان ترکیب سنگهای آذرین است، زیرا مقدار کل سنگهای رسوبی و دگرگونی پوسته در مقام مقایسه با توده سنگهای آذرین موجود فاقد اهمیت است.
گوشته زمین
گوشته زمین از قاعده پوسته شروع می‌شود و تا عمق 2900 کیومتری که ناپیوستگی گوتنبرگ - ویچرت قرار دارد، ادامه می‌یابد.
ترکیب شیمیایی گوشته : ترکیب شیمیایی گوشته از کانیهای سیلیکاتی ، احتمالا بیشتر الیوین و پیروکسن‌ها یا معادلهای فشار بالای آنها تبعیت می‌کند.
هسته زمین
هسته زمین از ناپیوستگی گوتنبرگ - ویچرت در عمق 2900 کیلومتر
شروع می‌شود، تا مرکز زمین ادامه می‌یابد. از نظر شیمیایی هسته از آهن و
نیکل تشکیل شده است.
هسته خارجی زمین : هسته خارجی از عمق 2900 کیلومتری شروع می‌شود و تا عمق تقریبا 5000 کیلومتر ادامه می‌یابد این قسمت از هسته بصورت مایع می‌باشد.
هسته داخلی زمین : هسته داخلی از عمق 5000 شروع و تا مرکز زمین ادامه می‌یابد، این قسمت از هسته به صورت جامد می‌باشد.
